Hành động chỉ tay vào mặt con trẻ là tốt hay xấu?

Trong giao tiếp với trẻ nhỏ nhiều người lớn vẫn có thói quen là chỉ tay. Hành động chỉ tay vào mặt con trẻ của bố mẹ, thầy cô giáo khi dạy dỗ là sự thiếu tôn trọng trẻ nhỏ, làm ảnh hưởng xấu tới tư duy và méo mó những suy nghĩ của trẻ.

Tại nhiều trường học ở nước ta, khi thầy cô giao tiếp với học trò thường chỉ tay vào mặt học sinh, trong một số tình huống khi đưa ra lời đề nghị yêu cầu thì họ dùng ngón tay trỏ chỉ thẳng mặt học sinh thay vì bằng lời nói.

Thói quen chỉ tay vào mặt con trẻ khi dạy dỗ là không tốt.

Trong các trường học, vào lúc xếp hàng mà có em còn đang ngọ nguậy chưa nghiêm là giáo viên sẽ đứng ở trên chỉ tay xuống. Khi học sinh nghịch và không tập trung nghe giảng thì cũng có thầy cô chỉ tay thẳng mặt ra lệnh cho học sinh ngồi im kể cả lúc học sinh đang phát biểu. Trẻ nhỏ rất nhạy cảm với những cái chỉ tay khi các em ngay lập tức làm theo yêu cầu được đưa ra. Ngoài chỉ tay thì những cái nhíu mày, nhoe mắt hay trợn mắt của thầy cô đều thể hiện thái độ tiêu cực và ảnh hưởng tới phản xạ của trẻ nhỏ.

Không chỉ thầy cô mà nhiều phụ huynh cũng có cách giao tiếp và dạy con bằng những cái chỉ tay vào mặt con trẻ. Lúc trẻ ăn, trẻ uống, đi tắm hay chơi đều thực hiện theo những cái chỉ tay hiệu lệnh. Ví dụ như chỉ tay ra lệnh không được khóc, im lặng, làm theo điều người lớn muốn. Ở khắp nơi trong xã hội Việt Nam ta đâu đâu cũng dễ dàng thấy được hình ảnh bố mẹ chỉ tay vào mặt con trẻ.

Chỉ tay là một hành vi phản cảm trong giao tiếp, nó biểu hiện sự thiếu tôn trọng, xúc phạm người đố diện. Trong mối quan hệ giữa cha mẹ con cái hay thầy cô và học trò thì sự yêu thương dạy dỗ lại gắn với hành vi phản cảm này, trở thành một sự phổ biến được mặc nhận trong giao tiếp chính là phương thức giáo dục phản sư phạm.

Cái chỉ tay vào mặt con trẻ khi giao tiếp không chỉ thiếu tôn trọng mà còn là sự áp đặt tư duy và suy nghĩ hành động, mà vấn nạn giáo dục hiện nay chính là áp đặt tư duy. Hãy để cho trẻ em sáng tạo và bày tỏ chính kiến của mình, trước một cái chỉ tay của người lớn chỉ khiến các em co rúm người lại và sợ hãi bày tỏ ý kiến. Từ phương thức phản giáo dục này sẽ tạo nên những đứa trẻ thụ động chỉ biết nghe lời, không tư duy sáng tạo.

Trẻ em, nhất là các em bậc tiểu học thường tư duy và nghĩ theo cách mà người lớn cho vào đầu. Học sinh tự ti, không dám thẳng thắn bày tỏ quan điểm, dò xét thái độ thầy cô khi trả lời, chỉ cần thầy cô ra tín hiệu là không dám nói nữa. Hệ quả là chính người lớn đang “giết dần” sự sáng tạp và độ lệp suy nghĩ của các em từ những cái chỉ tay vào mặt con trẻ.

Trong những trường học có giáo viên nước ngoài giảng dạy sẽ thấy rõ sự khác biệt trong giao tiếp với học trò của họ. Thầy giáo “tây” thường ngồi quỳ xuống trước mặt các em để nói chuyện và giao tiếp ay truyền đạt những yêu cầu và đề nghị của mình. Thầy cô giáo “ta” thì vẫn quen thể hiện tâm thế bề trên, ra lệnh của mình khi nói giao tiếp với học trò, không xem học trò là một chủ thể chủ động khi giáo dục các em.

Các thầy cô giáo cần thay đổi tư duy và phương thức dạy học, thái độ giao tiếp với trẻ. Từ đó ta thể hiện sự yêu thương, tôn trọng và khuyến khích tinh thần học tập, tư duy độc lập và khác biệt của mỗi đứa trẻ. Hãy bỏ ngay những cái chỉ tay vào mặt con trẻ xuống, vì người lớn bị chỉ tay vào mặt biết tự ái tổn thương thì trẻ con cũng vậy. Động tác chỉ tay này ảnh hưởng trầm trọng tới trẻ khi các em trong độ tuổi phát triển mạnh, nhu cầu khẳng định giá trị bản thân và được thừa nhận lớn. Bị chỉ tay sẽ làm tổn thương cảm xúc và cả tư duy của các em, biến các em thành con người thụ động, máy móc.